Κύκλος διαλέξεων με θέμα:
«…όπου πίνουν οι άρχοντες και ευγενείς Κερκυραίοι τες λεμονάδες…»
Συλλογικότητα και κοινοτισμός των Μαστοροχωρίων Κόνιτσας.
Ένα παράδειγμα ιδιότυπης βιοποριστικής δημοκρατίας.
Σε μια κοινωνία που προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της, βιώνοντας μια συντριπτική δομική αλλαγή στο επίπεδο των εργασιακών σχέσεων, αναδύεται από το σκοτεινό παρελθόν της μεταβυζαντινής περιόδου της Ηπείρου ένα φωτεινό παράδειγμα διαχείρισης της βιοτικής Ανάγκης, όπου, μέσα από αντικειμενικούς όρους στέρησης, κάποιοι άνθρωποι δημιούργησαν έναν πολιτισμό που υπερέβαινε τις δυνατότητές τους. Στέρησης που ξεπερνά κατά πολύ αυτό που εμείς στην εποχή μας ονομάζουμε κρίση επιβίωσης.
Θα επιχειρήσουμε στις συναντήσεις αυτές ένα θαυμαστό ταξίδι στο άγνωστο -άμεσο- παρελθόν μας και με τρόπο βιωματικό θα προσπαθήσουμε να γευτούμε, ν’ ακούσουμε, να δούμε και να συζητήσουμε, να συνδημιουργήσουμε, στα πλαίσια συμμετοχικών εργαστηρίων, πτυχές της ζωής εκείνης που δημιούργησε τέχνη και συντήρησε τη ζωή μέσα από ένα ιδιότυπο συλλογικό και δημοκρατικό μοντέλο εργασίας.
Πρόκειται για μια σειρά εννέα συναντήσεων, εκ των οποίων οι τέσσερις περιλαμβάνουν συμμετοχικά εργαστήρια. Το ταξίδι αυτό θα ολοκληρωθεί με ένα… διήμερο ταξίδι στα χωριά αυτά, με κατάληξη το εγκαταλελειμμένο χωριό των Χιονιαδιτών ζωγράφων.
Οι ενότητες:
30/11 Εισαγωγικά.
Μάθημα δημοκρατίας με όχημα τη βιοποριστική ανάγκη: Εκεί που η αξιοκρατικά ιεραρχημένη εξειδίκευση του έργου των μετακινούμενων σιναφιών, αποτελεί συνθήκη επιβίωσης και όχι προαιρετική επιλογή εργασίας.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι της δικής μας συλλογικής εμπειρίας τριών αιώνων μεταστοιχείωσης αντικειμενικών όρων στέρησης σε όρους δημιουργίας ενός πολιτισμού που διακρίνεται από μιαν ανεπανάληπτη αισθητική.
07/12 Μπουλούκια, ισνάφια, σινάφια. Κυρετζήδες, τα καραβάνια της Ανατολής.
Στον δρόμο (ή τα δικά μας road movies).
«Άργησε φούρνε να γενείς / και συ φωτιά να γένεις / για να περάσει ο κερετζής / κι ο γιος μου να ‘πομείνει.»
Το ιστορικό πλαίσιο, η διαδικασία μετακινήσεων και οι πολιτισμικές αποτυπώσεις τους μέσα από μια ψηφιακή ξενάγηση.
[Εργαστήριο: Ζωντανή μουσική & φαγητό των μπουλουκιών. Εικονικές εφαρμογές σε Μοντέλο Βάσης Δεδομένων. Ψηφιακή Απεικόνιση για το πώς θα ήταν ένα έργο αν το σινάφι ακολουθούσε άλλη διαδρομή απ’ αυτή που τελικά επέλεξε.]
14/12 Ο καταμερισμός εργασίας στα μετακινούμενα Χιονιαδίτικα σινάφια.
Όταν η φυσιογνωμία του παραγόμενου έργου αποτυπώνει την ταυτότητα της συλλογικής εργασίας, δυναμική που καθορίζει και τον τρόπο που δομούνται και λειτουργούν οι τοπικές κοινωνίες.
(Από Άι Γιώργη μέχρι Άι Δημήτρη το χωριό αδειάζει από άντρες. Την ίδια στιγμή, πίσω στο γυναικοκρατούμενο χωριό…)
21/12 Τάσεις και σχολές της μεταβυζαντινής Ηπειρώτικης Τέχνης.
Ή, αλλιώς, πώς η μάχη καταπολέμησης της Ανάγκης και η αναζήτηση της Λειτουργικότητας γεννούν την αισθητική κάθε περιόδου. Ακόμη βαθύτερα, πώς η επιβληθείσα ανάγκη του σήμερα γεννά την αισθητική που μας χαρακτηρίζει.
[Εργαστήριο: ζωγραφίζοντας… μεταβυζαντινά.]
11/01 Ανθίβολα.
Φωτοτυπικά και προτζέκτορες ελαχίστων γραμμαρίων.
[Εργαστήριο: Κατασκευή και χρήση. Τα «δικά μας» stencil.]
18/01 Ο τελευταίος -εν ζωή- Χιονιαδίτης ζωγράφος.
…μας μιλά ζωντανά και μας τα λέει από πρώτο χέρι.
Ο Ντίνος Σκούρτης μάς ταξιδεύει με ιστορίες, μυστικά και τεχνικές, εικόνες και γνώσεις μιας εποχής όπου το αίσθημα συλλογικότητας και ο βιοτικός μόχθος δένουν οργανικά.
25/01 Η διαχείριση του Φόβου ως κοινωνική νουθεσία στο έργο των μπουλουκιών.
Ο φόβος της καθημερινής Ανάγκης, η οριοθέτηση του Ιερού και του Βέβηλου και κυρίως ο κυκλικός ιστορικός και λειτουργικός χρόνος αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της ζωής των μελών της συντεχνίας.
Η, μέσω του Φόβου, κοινωνική νουθεσία, αντλούσε, τότε, προσλαμβάνουσες και συμβολικό υλικό από τον αγροτικό κύκλο ζωής. Σήμερα αντλεί υλικό από αλλού…
01/02 Κοινοτισμός και εργασιακή ιεράρχηση στην ελληνική πραγματικότητα.
Η αλαζονεία της εργασιακής χρησιμοθηρίας και το τίμημά της. Αξιοποιώντας το παράδειγμα της δικής μας ιστορικής εμπειρίας, αυτής των συντεχνιακών σιναφιών. Μια απόπειρα μεταγραφής του τρόπου διαχείρισης της Ανάγκης, από την κοινωνία εκείνη, στη δική μας σήμερα.
Σ/Κ 13-14/02 Διήμερη (χειμερινή!) εκδρομή στους Χιονιάδες της Ηπείρου.
Μουσική, φαγητό, ξενάγηση, περίπατοι, επίσκεψη στα εργαστήρια και το τοπικό Μουσείο.
Τριακόσια χρόνια μετά…
…«οι άρχοντες και ευγενείς Κερκυραίοι», αντιφιλοτιμούμενοι από την προσφορά των ιδιότυπων βιοποριστών μεταφορέων, θα ανάψουμε ξανά τα τζάκια του χωριού.